اهداف ورزش درمانی چیست و چه چیزهایی را شامل می شود؟ورزش درمانی برای بیمای های خاص چگونه انجام می شود و چه مزایایی دارد ؟؟ ورزش برای استخوان ها چیست ؟
این رشته در جهت سلامتی ورزشکاران و هم چنین استفاده از ورزش در جهت حفظ سلامت عمومی انسان ها و درمان ،توانبخشی ،و پیشگیری از آسیب های ورزشی استفاده می شود که به توضیح آن خواهیم پرداخت
هر چند این رشته به عنوان یک رشته تخصصی پزشکی در چند دهه اخیر مطرح شده ولی سابقه آن با تاریخ ورزش پیوند خورده است . قبل از میلاد مسیح در یک کتابچه پزشکی یافت شده در هند، از اثرات درمانی ورزش نام برده شده است . ابن سینا در کتاب قانون بخش هایی را به پزشکی ورزشی اختصاص داده است.
رشته پزشکی ورزشی در زمینه های تشخیص ودرمان غیر جراحی ،مشکلات عضلانی –اسکلتی ،ورزش درمانی در بیماری ها ، ورزشکاران حرفه ای ،تشخیص و درمان آسیب های ورزشی ،تغذیه ورزشی و مکمل ها مورد بررسی قرار می گیرد.
ورزش درمانی: ورزش درمانی عملکرد سیستماتیک و برنامه ریزی شده حرکات بدن یا تمرینات است که هدف آن بهبود و بازگرداندن عملکرد فیزیکی است .ورزش به عنوان فعالیتی است که برای بهبود یک عملکرد خاص یا یک مهارت برای توسعه و حفظ آمادگی جسمانی است .
اهداف ورزش درمانی:
۱)دستیابی به سطح مطلوب در انجام فعالیت های بدنی پیچیده است .
۲)بهبود و بازگرداندن عملکرد فیزیکی
۳)جلوگیری و کاهش اختلال و معلولیت
۴)بهبود وضعیت کلی و تناسب اندام
ورزش درمانی برای بیمای های خاص:
ورزش درمانی برای همه بیماران دارای مزایای فراوانی است . برنامه های ورزشی درمانی باید شامل استقامت ، مقاومت و آموزش انعطاف پذیری باشد مثل trx ، فیتنس ، بدنسازی ، ورزش های نرمشی ، تنیس ،کراسفیت و … که تمام سه مورد را می توان به صورت یک جلسه تمرینی ترکیبی استفاده کرد یا تقسیم کرد.
سکته مغزی: ورزش درمانی در مطالعات مختلف نشان داده که می تواند کیفیت و عملکرد زندگی بیماران مبتلا به سکته مغزی را بهبود ببخشد و فعالیت های روز مره را تقویت کند .هم چنین می تواند سبب بهبود علایم افسردگی شود.
M.S: همه ی انواع فعالیت های درمانی در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مفید است .یک بررسی سیستماتیک در سال ۲۰۰۴ در مورد مزایای ورزش در افراد مبتلا به M.S شواهد قوی در مورد بهبود فعالیت های مرتبط با تحرک، استقامت و تحمل را نشان داد. مطالعات دیگر نشان داده اند که آموزش مقاومت و استقامت ،می تواند خستگی را کاهش دهد. آموزش استقامتی می تواند توانایی پیاده روی ،عملکرد شناختی ،و علایم افسردگی را بهبود می بخشد. در افراد مبتلا به M.S که دارای سطح معلولیت بالاتری هستند ،از یک برنامه ریکاوری چند رشته ای بیشتر از ورزش استفاده می شود .حفظ عملکرد در این جمعیت مهم تر از بهبود آن است. هم چنین ورزش برای این بیماران باید درجه بندی شود به طوری که شدت فعالیت متناسب با درجهM.S کاهش می یابد .
دیابت:ورزش در پیشگیری و مدیریت دیابت بسیار مهم است .ورزش برای کاهش میزان دیابت هموگلوبین گلیکوزی ،فشار خون، و دارو های دیابتی در افراد مبتلا به هوگلوبین نوع ۲ نقش دارد. ورزش باعث افزایش حساسیت به انسولین می شود و به طور مستقیم بر روی عضله اثر می گذارد و باعث افزایش انتقال دهنده گلوکوز و حمل و نقل آن می شود . ورزش باعث کاهش چربی های احشایی می شود که اسید های چرب آزاد را کاهش می دهد . هم چنین جریان خون اندام تحریک انسولین را افزایش می دهد .
پارکینسون: ورزش درمانی در بیماری پارکینسون می تواند باعث بهبود عملکرد و کیفیت زندگی افراد شود .محققان دریافتند که یک برنامه تمرینی درک کافی از کیفیت زندگی را افزایش می دهد. ورزش در بیماران پارکینسون باعث بهبود تعادل وفزایش قدرت عضلات پا در افراد مبتلا به سطح خفیف تری از بیماری می شود . هم چنین می تواند باعث پیشرفت در عملکرد های فیزیکی شود و ترس از افتادن را کاهش میدهد.
بیماری قلبی: ورزش منظم می تواند به بهبود سلامت قلب کمک کند .مطالعات اخیر نشان داده است تمرینات بینابینی در افرادی که مبتلا به بیماری قلبی هستند به خوبی پیش می روند .ورزش در افراد مبتلا به فشار خون بالا خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد .
آسم: اغلب ورزش ها می توانند به کنترل فرکانس و شدت حملات اسم کمک کنند . علاوه بر این بیماری ها ورزش درمانی و فیزیوتراپی می توانند بر اصلاح مشکلات اسکلتی مثل اسکولیوز و هم چنین بیماری های دیسک گردن و کمر و انواع ارتروز تاثیر مثبتی داشته باشند .
ورزش برای استخوان ها: ورزش در هر سن برای استخوان های سالم و جلوگیری از پوکی استخوان اهمیت دارد و نه تنها باعث بهبود سلامت استخوان می شود ،بلکه می تواند قدرت عضلانی ، هماهنگی و تعادل را زیاد کند .مانند ورزش های مقاومتی یا trx ، فیتنس ، بدنسازی ، کراسفیت و … دیده می شود که در درجات خفیف و انجام منظم باشدت پایین موثر هستند .
استخوان مانند عضله بافتی است که باقوی شدن به ورزش پاسخ می دهد . زنان و مردانی که مرتب ورزش می کنند ،تراکم و قدرت استخوان های شان بیشتر از کسانی است که ورزش نمی کنند.
ورزش هم چنین می تواند به ما در حفظ قدرت عضلانی ،هماهنگی و تعادل کمک کند و به نوبه خود به جلوگیری از افتادن و شکستگی های مرتبط کمک می کند .
این امر به خصوص برای افراد مسن و افرادی که دچار پوکی استخوان شده اند مهم است. بهترین تمرین برای استخوان ها ، تحمل وزن می باشد که شما را به کار در برابر گرانش زمین مجبور میکند. این ورزش ها شامل پیاده روی ، دویدن، صعود از پله ها ،تنیس و …. می باشد. تمرین های مقاومتی مثل بلند کردن وزنه نیز باعث تقویت استخوان ها می شود . تمرین های دیگر مثل شنا و دوچرخه سواری می تواند به ایجاد و نگه داری از عضلات قوی کمک کند و از مزایای قلبی و عروقی آن بهره مند شوند اما برای تقویت استخوان بهترین گزینه نیستند .
سرطان در یک بررسی سیستماتیک در ۴۵ مورد ارتباط بین میزان بقا ی سرطان و میزان فعالیت بدنی بررسی شد و مشاهده شد که فعالیت بدنی با کاهش عایم خاص ، سرطان سینه و مرگ و میر ناشی از سرطان کولون همراه بود . پس لازم به ذکر است که قرار دادن یک برنامه ورزشی سالم در زندگی می تواند باعث پیشگیری و بهبود بسیاری از بیماری ها بشود و کیفیت زندگی افراد را افزایش دهد اما باید توجه داشت که ورزش بیش از حد می تواند مضر باشد.
بدون استراحت مناسب احتمال سکته یا سایر مشکلات گردشی را افزایش دهد و باعث آسیب زایی اختلالات قلب و ریتم قلب باشد ؛حتی ورزشکارانی که برای ماراتون های متعدد آموزش دیده اند ،خروجی قلبشان افزایش یافته و باعث افزایش حجم بطن چپ قلب می شوند .
این تغییرات باعث آسیب سلول های قلب می شود . در طول این پروسه پروتئین تروپونین در خون افزایش می یابد که نشان دهنده مرگ سلول های عضله قلب و افزایش استرس می باشد.
پزشکی ورزشی تخصصی از علم پزشکی است که با نام طب ورزش نیز به کار می رود.
نگارنده: عاطفه کردلو
منابع:/Exercise for Your Bone Health/https://www.bones.nih.gov/health-info/bone/bone-health/exercise/exercise-your-bone-health Exercise and chronic disease https://www.mayocli nic.org/healthy-lifestyle/fitness/in-depth/exercise-and-chronic-disease/art-20046049/ Therapeutic Exercise https://emedicine.medscape.com/article/324583-overview#a1 /Therapeutic Exercise https://alliantpt.com/specialty-techniques/therapeutic-exercise/
