آنورکسیا(بی اشتهایی عصبی) و تشخیصش آن

آنورکسیا(بی اشتهایی عصبی) چیست؟ این مشکل معمولا درچه سنی رخ میدهد؟  چگونه میتوان آن را تشخیص داد؟ دلایل پیش آمدن آنورکسیا چه میتواند باشد؟
آنورکسیایا بی اشتهایی عصبی

بی اشتهایی یا کم خوری عصبی در واقع یک اختلال روانی است که طی آن بیمار به رغم گرسنگی، از خوردن غذا به حد کافی پرهیز می کند و وزن او به قدری کاهش می یابد که به شدت لاغر و نحیف می شود.
آنورکسیا (Anorexia) یا بی اشتهایی عصبی اختلالی بسیارجدی است که می تواند زنان و مردان تمام گروه های سنی را تحت آسیب قرار دهد. این وضعیت می تواند سلامت شما را به خطر بیاندازد.
آنورکسیا در لغت به معنی از دست دادن اشتیاق و انگیزه است، البته این تعریف تا حدودی گمراه کننده است چرا که افراد مبتلا به آنورکسیا اغلب دچار گرسنگی هستند، اما غذا نمی خورند.

این افراد ترس بسیار زیادی از چاق شدن دارند حتی اگر بسیار لاغر باشند.به همین دلیل سعی می کنند با محدود کردن دریافت مواد غذایی و ورزش بیش از حد کاهش وزن داشته باشند.
به گفته محققان این اختلال معمولا به دنبال رژیم گرفتن عادی برای کاهش وزن آغاز می شود. فرد بیمار بسیار کم غذا می خورد و از توقف رژیم لاغری پس از وزن کم کردن خودداری می کند. در این حالت دریافت ذهنی و تصور فرد نسبت به بدن خودش مشکل می شود؛ به طوری که با وجود لاغری زیاد، هنوز فکر می کند که چاق است.

این مشکل معمولا در افراد جوان در زمان آغاز بلوغ شروع می شود. شایع ترین علائم این اختلال کاهش وزن شدید می باشد. این کاهش وزن معمولا تا ۱۵ کیلوگرم پایین تر از وزن طبیعی فرد می باشد، بدون اینکه بیماری جسمانی وجود داشته باشد.
در این وضعیت انرژی فرد به رغم تحلیل رفتن بدن در حد خوبی است. کاهش وزن این افراد به طرق مختلف حاصل می شود که برخی از متداول ترین آن ها ورزش شدید، استفاده از داروهای ملین و نخوردن است.

تشخیص و دلایل بی اشتهایی عصبی:

این مشکل هنگامی که وزن فرد ۱۵ درصد کمتر از وزن ایده آل او باشد قابل تشخیص است. اختلالات تغذیه ای مانند آنورکسیا در زنان متداول تر از مردان است. احتمال این بیماری در بازیگران، مدل ها، ورزشکارانی که ظاهر و وزن، با اهمیت است مثل کشتی، ژیمیناستیک و …نیز بیشتر می باشد.

این افراد تمایل دارند در مدرسه یا محیط کار بسیار خوب عمل کنند اما از طرفی با عقده و ترس بزرگ می شوند. این مشکل در هر زمانی می تواند ایجاد شود اما معمولا نزدیک سن بلوغ شروع می شود. علت اصلی آنورکسیا شناخته شده نیست، اما محققان بر این باورند که ترکیب خصوصیات فردی، الگوی فکری، احساسی همچون فاکتورهای زیستی و محیطی می تواند موجب آن شده باشد.

افراد دچار آنورکسیا، غذا را راهی برای کسب اطمینان و اعتماد در شرایط سختی می دانند. احساس بی کفایتی، ترس، عصبانیت یا تنهایی در پیشرفت این اختلال نقش دارند. جوامعی که زیبایی با لاغری و وضعیت ظاهری افراد برابری می کند متأسفانه اثر بسزایی در گسترش این اختلال دارند.
این اختلال تغذیه ای ممکن است به دلیل تغییر سطح هورمون ها نیز باشد.

بررسی عواملی که باعث آنورکسیا (بی اشتهایی عصبی)  می شود:

ژنتیک:
از نظر ژنتیکی هنوز مشخص نیست کدام ژن مسئول این عارضه می باشد، اما تغییرات ژنتیکی در برخی افراد می تواند زمینه را برای ابتلا به بی اشتهایی عصبی فراهم کند. برخی افراد به صورت ژنتیکی کمال گرا، حساس و لجوج هستند.

روحی و روانی
بعضی از افراد ذاتا دارای روحیه وسواسی بوده و داشتن رژیم های غذایی سخت را به گرسنگی ترجیح می دهند. شخصیت کمال گرا در این افراد باعث نوعی خود کمتربینی و عدم ارزشمندی در شخص می شود. برخی دیگر هم شدیدا مضطرب بوده و برای کاهش اضطراب این روند را در پیش گرفته اند.

جنسیت:
بی اشتهایی عصبی در زنان و دختران و بخصوص در نوجوانان بیشتر است، اما در پسران بخصوص در نوجوانان بیشتر است اما در پسران و مردان نیز گاهی به دلیل افزایش فشار اجتماعی، اختلالاتی در خوردن مشاهده می شود، همچنین فشار دوستان به خصوص در دختران جوان از عوامل بروز بی اشتهایی عصبی است.

سن:
به طور کلی بی اشتهایی عصبی در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما معمولا در نوجوانان بیشتر و در افراد بالای ۴۰ سال کمتر دیده می شود.

برخی عوامل تشدید کننده احتمال بروز بی اشتهایی عصبی عبارتند از:

ارث:
تغییرات ژنتیکی خاص یا سابقه خانوادگی ممکن است باعث افزایش احتمال بروز این عارضه در فرد شود.

رژیم غذایی و گرسنگی:
شواهد قوی وجود دارد که بسیاری از علائم بی اشتهایی، در واقع نشانه های گرسنگی هستند. گرسنگی روی مغز تأثیر گذاشته و باعث کج خلقی، بروز اضطراب و کاهش اشتها می شود.

گذراندن وضعیت های دشوار:
مانند عوض کردن مدرسه، خانه، شغل یا شکست عشقی، مرگ یا بیماری عزیزان…این عوامل می تواند باعث فشار عاطفی روی فرد شده و خطر بی اشتهایی را افزایش دهد.

 

نویسنده: معصومه حسینی

تاثیر ورزش بر بیماری ها

ماساژ

تاثیر ورزش بر بیماری ها چیست؟آیا مشکلات استخوانی و مفصلی را با ورزش می توان بهبود بخشید؟

استئوآرتریت یا آرتروز:
این بیماری باعث ساییدگی و صدمه‌دیدگی غضروف مفاصل می‌شود و درد مفصل ایجاد می‌کند. همه انسان‌ها محکوم به مبتلا به آرتروز نیستند و جلوی آرتروز را می‌توان گرفت. پیروی از یک برنامه ورزشی منظم برای جلوگیری از پیشرفت آرتروز در بیماران مبتلا بسیار مناسب است. با این کار عضلات اطراف مفاصل تقویت و از وزن این افراد کم می‌شود.

نکته: از انجام حرکت‌های ورزشی شدید پرهیز کنید زیرا ممکن است مفاصل را دردناک‌تر کند.

ورزش‌های مناسب بیماری: تمرینات TRX،تمرینات فانکشنال،بدنسازی

آرتریت روماتویید:

یک بیماری خودایمنی است که طی آن، بدن با بافت‌های موجود در مفاصل می‌جنگد. یک برنامه ورزشی شامل فعالیت و استراحت می‌تواند در بهبود وضعیت این بیماران موثر باشد و توصیه می‌شود زمانی که بیمار خسته نیست، ورزش کند. البته نوع ورزش در این افراد بستگی به مرحله بیماری دارد و زمانی که بیماری خاموش است با زمانی که بیماری فعال است، تفاوت دارد.
ورزش مناسب در زمان خاموش‌بودن بیماری: ورزش‌های هوازی از قبیل شنا و دوچرخه‌سواری.

نکته: حداقل یکبار در روز ورزش کنید. اگر بعد از بیدار شدن فعالیت ورزشی داشته باشید، سفتی و سختی مفاصل هنگام صبح کمتر می‌شود.

استئوپروز (پوکی استخوان):
در این بیماری، بافت استخوان تحلیل می‌رود. درد استخوان و شکنندگی استخوان از علائم این بیماری است.

ورزش‌های مناسب بیماری: وزنه‌برداری، ورزش‌های قدرتی و ورزش‌های هوازی

 نکته: پیروی از یک برنامه منظم ورزشی باعث تقویت استخوان‌ها می‌شود.

 نکته دوم: در استئوپروز شانس ابتلا به قوز کردن ستون فقرات و خمیدگی زیاد است بنابراین باید ورزش‌های کیفوز را در برنامه ورزشی‌تان قرار دهید.

فیبرومیالژیا:

درد و سختی عضلات به‌صورت عمومی، تاندون‌ها و مفاصل همراه با علائم خاص به نام فیبرومیالژیا خوانده می‌شود. در بیماران مبتلا، انجام ورزش‌های کششی بسیار مفید است. تناسب اندام، بهبود خواب و کاهش درد از فواید ورزش برای افراد مبتلا به فیبرومیالژیا است.

ورزش‌های مناسب بیماری: ورزش‌های هوازی و کششی پیلاتس، یوگا و تایچی

نکته: یک برنامه مرتب ورزشی در برنامه‌ روزانه‌تان بگنجانید و همیشه طرز ایستادن و نشستن خود را درست کنید.

کایروپرکتییک

آرتریت نخاعی:
بیمار مبتلا نمی‌تواند مفاصل مهره‌ها و خاصره خارجی‌اش را حرکت دهد. ورزش برای این بیماران حیاتی است.

ورزش‌های مناسب بیماری: ورزش‌های قدرتی برای کمر و ران‌ها از ورزش‌های خوب برای درست ایستادن و نشستن هستند. کشش گردن، نخاع، شانه‌ها و ران‌ها از مهم‌ترین ورزش‌ها هستند. شنا نیز یک ورزش عالی دیگر است.

نکته: اگر در گردن محدودیت حرکت دارید، از ماسک مخصوص تنفس زیر آب استفاده کنید و از انجام حرکت‌های ورزشی تند و سریع اجتناب کنید.

لوپوس:
لوپوس نیز یک بیماری خودایمنی است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن خوب کار نمی‌کند. این بیماری روی پوست، مفاصل، کلیه‌ها و دیگر اعضای بدن اثر می‌گذارد. بهترین زمان برای ورزش کردن، وقتی است که خسته نیستید.

ورزش‌های مناسب بیماری: ورزش این افراد شامل نوع متعادل، کششی، قدرتی و هوازی است. پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری برای این بیماران خوب است. درضمن توصیه می‌شود بیماران مبتلا به لوپوس قبل از رفتن به تختخواب، ورزش‌های کششی را انجام دهند.

جراحی مفصل:
اگر جراحی مفصل انجام داده‌اید، بهتر است ورزش‌های هوازی و تقویتی با شدت ملایم را ادامه دهید تا عضلاتی که مفاصل را حفاظت می‌کنند، تقویت شوند. از انجام ورزش‌های شدید و قدرتی اجتناب کنید. اسکی و دوچرخه‌سواری انجام ندهید زیرا ممکن است مفاصل جدید تحت کشش زیاد قرار گیرند. چند حرکت را با هم انجام ندهید. بهترین ورزش‌ها بعد از جراحی مفصل، پیاده‌روی و شناست. بهتر است در انجام این ورزش‌ها زیاده‌روی نکنید زیرا امکان دارد فشار زیادی به مفاصل ترمیم شده، وارد کنید.

اگر جراحی زانو یا ران انجام داده‌اید: از دویدن خودداری کنید.

اگر مفصل ران را جراحی کرده‌اید: بیش از حد خم و راست نشوید. نباید ورزش‌هایی را انجام دهید که زانو بالاتر از ران قرار گیرد و پاهای خود را ضربدری نکنید.

اگر خواهان اندامی متناسب هستید: می‌توانید به کلاس ورزشی بروید و از وسایل ورزشی استفاده کنید، مانند تردمیل و دوچرخه ثابت ولی ورزش با وسایل ورزشی فقط با نظارت مستقیم همکاران حوزه پزشکی توصیه می‌شود و در مورد بیماری‌های روماتیسمی به استفاده از وسایل ورزشی تاکید زیادی نداریم.

 

نگارنده: احمدحیدری