چگونه چاق می شویم؟ پاسخ به این سوال که چگونه چاق می شویم را با مطالعه مقاله زیر پیدا خواهید کرد.
در مدت کار مربیگری خودم ، چه قبل از دریافت کارت مربیگری و چه بعد ازآن همواره با افرادی برخورد داشته ام که مثل من تمایل به کاهش وزن و حذف چربی های اضافی بدن داشته اند . خیلی از آنها از جمله خود من راه های مختلفی را طی کرده بودیم ، راه هایی مثل کالری شماری و کاهش کالری های دریافتی روزانه ، ورزش کردن و… و البته گاهی هم خوشبختانه و با سخت کوشی وزنمان کم می شد،اما بعد از مدتی این وزن کم شده به سرعت برمیگشت یا مجبور می شدیم تمام عمر با پرهیز،وررزش و… خودمان را اصطلاحا فیت نگه داریم. غافل از اینکه چیزی که واقعا به آن نیاز داشته بودیم یک تغییر اصولی در سبک زندگی و تغییر نگرش به نوع تغذیه و فرایند چاقی بوده است.
در حالت عادی بدن تمایل دارد تا چربی های ذخیره شده در سلول های خود را در مواقع لزوم آزاد و به صورت انرژی به مصرف ارگان های مختلف بدن برساند. سپس این سلول ها مجدد خالی شده و از شکم هرمون گرلین ترشح کرده تا فرمان گرسنگی از مغز صادر شود و ما مجددا غذا بخوریم و این سلولهای چربی را پر نماییم.این تنظیمات دقیق و اجرای این فعالیت ها،به عهده یک نقطه تنظیم خاص به اسم نقطه تنظیم چربی یا fast set point می باشد. در بدن افراد چاق ویا خیلی لاغرتوجه کنید، افراد خیلی لاغر،این set point به درستی عمل نکرده واطلاعات ناصحیحی را به بدن ارسال میکند.
خوب حالا چرا این نقطه تنظیم چربی (set point) مهم هستش؟
مهم است به این دلیل که اثبات شده تاثیر زیادی بر روی چاق شدن و یا لاغری بیش از حد در افراد خواهد داشت. در حقیقت چاقی و یا لاغری نامتعارف نتیجه کم کاری سیستم بدن در تنظیم و یا مصرف چربی هایی است که با خوردن غذا چه از منبع کربوهیدراتی و چه چربی در سلول های ذخیره کننده چربی به صورت موقت جمع آوری شده است. در حالی که اگر این سیستم در بدن به درستی کار کند، این اجازه صادر نخواهد شد. که چربی ها در بدن انباشته شوند و فرد چاق گردد.
از طرفی بدن تمامی انسانها تمایل دارد که به خودی خود،در یک حالت متعادل،ثابت باقی مانده و تعادل خویش رو حفظ نماید و اگر عاملی تعادل آن را بهم بزند، به خودی خود بدن تلاش خواهد کرد تا باتنظیم سایر پارامتر ها، مجدد خودش را به حالت پایدار قبلی برگرداند. انگار یک دست پنهان، تلاش دارد تا همه چیز را در بدن به حالت پایدار نگه دارد. درست مثل وقتی که بیمار می شویم، بدن به خودی خود با بالابردن دمای خودش ، تلاش در نابودی میکروب ها و برگرداندن خویش به حالت تعادل اولیه دارد. به این تعادل ذاتی بدن برای حفظ شرایط خود ، اصطلاحا هومیواستیسیس (homeostasis) یا در فارسی هم ایستایی گفته می شود. سایت دیکشنری تعریفی جالب هومیواستیسیس دارد که می گوید: تمایل یک سیستم ، به خصوص سیستم بیولوژیکی موجود در بدن حیوانات سطح بالا، برای نگه داشتن ثبات درونی، در مقابل محرک های درونی یا بیرونی، که تمایل به برهم زدن شرایط عادی را دارند.
با تکیه به این دانسته و شناخت هومیواستیسیس، دانشمندان دریافته اند که هر گاه انسان فعالیت بدنی بیشتری را انجام می دهد و مثلا به ورزش می پردازد، بدن ناخوداگاه و به منظور جبران انرژی های از دست داده در طول تمرین آن روز و برای حفظ تعادل انرژی خویش ، با ترشح هورمون های لازم ، شما را گرسنه کرده و بعد از ورزش شما را وادار به غذا خوردن می کند تا مجددا ذخایر چربی خود را تکمیل نماید. این احساس را بی شک همه ما تجربه کرده ایم و بعضا اگر بعد از ورزش در مقابل خوردن هم مقاومت بکنیم ، تمام طول روز خسته و بی حال خواهیم شد.
از سویی دیگر اگر برای لاغری اقدام به شمارش کالری ها بکنیم و با وسواسی کم یا زیاد ، سطح اندکی از کالری ها را برای بدن خود در نظر گرفته و بر اساس آن غذای روزانه خودمان را تنظیم می نماییم. مجددا هومیواستیسیس وارد عمل شده و به سرعت متابولیسم را به منظور حفظ همان مقدار کالری غذایی اندک دریافتی روزانه کاهش داده و در نتیجه شما ناخواسته احساسا بی حالی، سستی و خستگی می کنید و و در حال پیشرفته ، بدن شروع به حذف عناصر لوکس خود که برای شما موجب زیبایی هستند به عنوان مثال حذف عضلات و خرابی پوست و ریزش موی سر و امثاله آن ها امروزه برای دانشمندان ثابت شده است که این عوارض ، پاسخ طبیعی بدن به اتخاذ یک رژیم غذایی کم کتالری مبتنی بر کالری شماری بوده و این اتفاق پس از درک مفهوم هومیو استیسیس عملکرد آن در حفظ شرایط اولیه و پایدار بدن کاملا ملموس و مفهوم خواهد بود.
خب حالا با رعایت تمام این کارها مثل: اجرای ورزش های سخت و استفاده از رژیم کالری شماری و تحمل گرسنگی و خستگی و پذیرفتن از دست رفتن بخشی از زیبایی، اگر به سختی موفق به لاغر شدن شدیم، شاد و خوشحال از این موفقیت واقعا سخت به زندگی عادی برمی گردیم امام مشکل از اینجا شروع خواهد شد . روز به روز و لحظه به لحظه شاد خواهیم بود که وزن کم شده مجدد در حال بازگشت است و عدد روی ترازو نیز دایما در حال زیاد شدن می باشد.
می توانید حدس بزنید چرا؟
با یک مثال ادامه می دهم ، فرض کنید دیوار یکی از اتاق های خانه شما از بیرون رطوب جذب کرده و باعث خرابی رنگ یا کاغذ دیواریی که نسب کرده اید شده است. راهکاری که به ذهن ما ممکن است برسد رنگ مجدد دیوار در بخش خراب شده است تا ظاهری سالم پیدا کند. اما بعد از اینکار خواهیم دید که مجددا بعد از چند ماه باز رطوب جذب شده و رنگ جدید نیز خراب شده است چرا این اتفاق رخ داده است ؟ چون تا عامل اصلی نشت رطوبت رفع نگردیده باشد، هر چقدر که ما این دیوار را هم رنگ بکنیم مجددا رطوبت آن را خراب خواهد کرد . درست مثل وقتی که کاهش وزن صورت گرفته ، پس از بازگشت به زندگی عادی در شرف رنگ باختن می باشد.
عامل اصلی چاقی در بدن افراد چاق ،عدم کارکرد نامناسب همان fast set point می باشد که پیش تر در خصوص آن توضیح دادم . البته نحوه عملکرد این fast set point نیاز توضیحات تکمیلی بیشتری می باشد که ان شالله در پست های آتی در خصوص آن خواهم نوشت.
تا به اینجا که رسیدیم دانشمندان برآن شدند تا تحقیقات زیادی را برروی مسئله کارکرد مناسب fast set point به منظور اصلاح قطعی چاقی انجام دهند و تا به امروز روش های مختلفی را نیز برای این منظور مثل کاهش کالری ها و کالری شماری یا انجام ورزش های سخت و رژیم های مختلف طراحی و آزمایش و پایش کرده اند ولیکن هیچکدام نتوانسته نظر دانشمندان را تامین نمایند تا اینکه سر انجام راه کار دقت در ماکروهای دریافتی یافته اند.
یعنی مصرف مناسب پروتئین ها، مصرف باندازه نیاز کربوهیدرات ها و مصرف حتمی چربی های اشباع شده، موجب بازسازی مجدد عملکرد fast set point در بدن شده و کارکرد مناسب آنرا تا حدودی تضمین مینماید. به زبان ساده و برای مثال (هر چند نه چندان شبیه) می توان عدم عملکرد مناسب fast set point را به مشابه هنگ کردن کامپیوتر یا گوشی موبایل شبیه دانست که پس از ریست کردن آن، مشکل مرتفع می شود.
در چنین صورتی بدن فرد به دلیل عملکرد صحیح fast set point مجددا به حالت نرمال و طبیعی خود در آمده و سلولهای ذخیره چربی را دائما خالی از چربی کرده و چربی های ذخیره شده را به مصرف بدن می رساند و نه تنها موجب حذف شدید چربی ها ذخیره در بدن می شود، بلکه عملکرد آن نیز کاملا اصلاح خواهد شد . ناگفته نماند که این فرایند دقیقا در بدن افراد لاغر نیز به همین منوال می باشد.
افراد چاق وقتی آخرین کیلوگرم های خود را طی یک رژیم از بین برده و به وزن و در در صد چربی ایده آل خود دست یافتند، می توانند مقدار کربوهیدرات های مصرفی خود را رفته رفته تا میزان ۱۰۰ الی ۱۵۰ گرم در روز افزایش دهند تا بدن قادر باشه fast set point اصلاح شده را حفظ نماید . مزیت این حالت در این است که فرد در طی اجرای این برنامه نیازی به کالری شماری نداشته و تنها نیاز است چشمان خود را بر روی وزن و مقدار ماکروهایی که میخورد نگه دارد و یا حتی ساده تر ، از غلات و شکر و میوه های خیلی شیرین پرهیز نمایند. اما اگر روزی خیلی دلتان هوای این مواد غذایی مذکور را داشت ، تلاش کنید که با آن غذاها ، چربی اشباع شده بیشتری میل نمایید. مثلا روی پلوی خودتان کره حیوانی بریزید یا سیب زمیی های خودتان را با روغن حیوانی سرخ نمایید.
باید خود فرد با رژیم و نوع تغذیه خویش احساس راحتی نماید. تا کنون علم به این نتیجه رسیده است که بهترین و سریعترین و مطمئن ترین شیوه جهت لاغری بی بازگشت یا چاقی (هرچند حرف مناسبی نیست ) بی بازگشت، بازسازی مجدد fast set point می باشد و بهترین روش برای این منظور استفاده از یک رژیم هوشمند می باشد.
