مدیریت مشکلات طبی ورزشکاران حرفه ای چگونه صورت می گیرد ؟ چند نوع از ورزش‌های دامنه‌ی حرکتی وجود دارد؟؟ برای پیشگیری از آسیب های ورزشی چه کنیم ؟؟
با توجه به گسترش ورزش همگانی و حرفه ای، لزوم تربیت تخصصی افرادی برای مدیریت مشکلات طبی ورزشکاران حرفه ای مشخص تر شده است مادر این مقاله به توضیح این مبحث خواهیم پرداخت با سایت فیت کراسفیت همراه باشید
۱ در حالت کلی دو دسته از افراد می‌توانند با مراجعه به پزشک ورزشی از مزایای آن بهره‌مند شوند:
افراد سالم: این افراد با مراجعه به پزشک ورزشی می‌توانند برنامه ورزش علمی متناسب با ترکیب بدنی و شرایط جسمانی خود را دریافت کنند و با انجام آنها در باشگاه یا در فضای باز، سبک زندگی سالم‌تر و تناسب اندام بیشتری داشته باشند.ورزشکاران: ورزشکاران برای افزایش بهره‌وری و کارایی خود، پیشگیری از آسیب‌های ورزشی و بهبود و درمان آسیب‌های ورزشی می‌توانند به پزشک ورزشی مراجعه کنند. همچنین، افرادی که ضمن ورزش آسیب دیده‌اند با مراجعه به پزشک ورزش می‌توانند به تسکین درد، بهبود سریع و حتی درمان کامل خود کمک کنند.
بیماران: گروه بسیار وسیعی از بیماران عضلانی- اسکلتی از جمله مبتلایان به آرتروز مفاصل ، بیماری های روماتیسمی ، پوکی استخوان (در زنان یائسه)، اشکالات مکانیکی دیسک گردن ، کمر، بیماری های قامتی و دیگر موارد می‌توانند از پزشکی ورزشی جهت تسکین درد ، تسریع بهبودی و حتی درمان کامل بهره‌مند شوند.
۲ ورزش درمانی: ورزش درمانی به طیف گسترده‌ای از فعالیت های فیزیکی مورد استفاده برای بازسازی و افزایش قوا و استقامت، انعطاف‌پذیری، ثبات و تعادل بدن، گفته می‌شود. هدف از انجام ورزش درمانی، بازیابی عملکرد کامل بدنی بیمار آسیب‌دیده و تسکین دردهای ایشان است. ورزش درمانی در رفع مشکلات کمر، آرتروز، مشکلات مفصلی ، شکستگی استخوان ها، بیماری های سیستم عصبی و.. میتواند موثر باشد. ورزش درمانی‌ها بر اساس هدف تمرینازجمله trx ، فیتنس ، بدنسازی ، دوی ماراتن ، کراسفیت و … دیده می شود و به انواع بسیاری تقسیم بندی می‌شوند.
به عنوان نمونه:
ورزش‌های دامنه‌ی حرکتی: هدف از این ورزش‌ها حفظ و افزایش دامنه‌ی حرکت و تکنیک های حرکات مفصل و کشش بافت نرم میباشد. این تمرینات به شما کمک می‌کند تا بتوانید هر مفصل را به اندازه دامنه‌ی کامل حرکتی خود، حرکت دهید. سه نوع از ورزش‌های دامنه‌ی حرکتی وجود دارد: فعال، غیر فعال و فعال کمکی
۱)دامنه حرکتی به منظور افزایش دامنه حرکتی:
*دامنه‌ی حرکتی فعال: شامل حرکات اعمالی بر تنها یک مفصل توسط یک شخص یا دستگاه است.
*دامنه‌ی حرکتی غیرفعال: نوعی از تمرینات هستند که توسط خود بیمار انجام می‌شوند.
*دامنه‌ی حرکتی فعال کمکی: این حرکات به صورت تلاش به نسبت مساوی بر روی مفصل از طرف هر کدام از منابع میباشد بیمار و کمک‌کننده یا بیمار و دستگاه
ورزش‌های عملکردی یا تقویتی عضلات: این برنامه‌های جسمی مانند تمرینات مقاومتی و استقامتی موجب افزایش قدرت، توان و استقامت عضله می‌شوند مانند trx ، فیتنس ، بدنسازی ، دوی ماراتن ، کراسفیت و …. این نوع تمرینات به طور کلی در سه نوع ایزوتونیک، ایزومتریک و ایزوکینتیک وجود داشته و معمولاً با مقاومت سنگین و تکرار کمتر انجام می‌گیرند.
نمونه هایی از آنها تمرین با توپ طبی، بلند کردن دمبل و دستگاه‌های سایبکس میباشد (Cybex) و بیودکس (Biodex)
۲)تقویتی به منظور پرورش و تقویت عضله: تمرینات تعادل و هماهنگی: این نوع تمرین بر حفظ مرکز ثقل فرد جهت بهبود وضعیت قرارگیری بدن و اصلاح وضعیت ناصحیح بدن تمرکز دارد.
۳)تعادلی به منظور افزایش قدرت تعادلی بدن:
تمرینات انعطاف‌پذیری یا کششی: این تمرینات از طریق کشش یا حرکت انجام می‌شود. تمرینات انعطاف‌پذیری می‌توانند در بهبود و حفظ دامنه‌ی حرکتی یک مفصل یا مجموعه‌ای از مفاصل کمک کنند. این ورزش‌ها باید در حالت آرام و کنترل شده همراه با پیشرفت تدریجی جهت دامنه های حرکتی بیشتر انجام شوند. یوگا، تای‌چی و پیلاتس تکنیک‌هایی هستند که می‌توان به منظور بهبود نعطاف‌پذیری مفصل استفاده نمود.
۴) انعطاف پذیری به منظور بهبود انعطاف پذیری مفاصل:
تمرینات استقامتی : درگیر شدن گروه‌های عضلانی بزرگ در طی یک دوره‌ی زمانی تحت عنوان تمرینات استقامتی طبقه‌بندی شده‌اند. نمونه‌های آن عبارتند از:پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، دویدن و….
پیشرفت: پیشرفت باید بخشی از یک برنامه‌ی درمانی باشد تا از تداوم نتایج اطمینان حاصل شود. با انجام تمرینات استقامتی، پیشرفت از طریق افزایش مدت یا شدت آن میتواند رخ دهد. چندین عامل در میزان بهینه‌ی پیشرفت نقش دارند از جمله:سطوح فعالیت فعلی- اهداف ورزش- سن -محدودیت‌های جسمی
بی ثباتی مکرر شانه:هنگامی‌که شانه شما بیش از یک‌بار دچار دررفتگی شود، شما به بی‌ثباتی مکرر شانه دچار خواهید شد. هرچقدر شانه شما بیشتر دچار دررفتگی شود، آسیب وارده به ساختار باثبات شانه شما بیشتر می‌شود. باگذشت زمان متوجه خواهید شد که شانه شما با وارد شدن کوچک‌ترین نیرو دچار دررفتگی خواهد شد. پس از جا انداختن، شانه بسته به‌شدت آسیب باید به مدت حداقل یک هفته در یک آتل ثابت بماند. انجام تمرینات مچ و دست مانند حرکت هر انگشت در دامنه حرکتی خود و مشت کردن دست از خشکی عضلات جلوگیری کرده و گردش خون در این ناحیه را حفظ می‌کند. پس از هر دوره عدم تحرک، عضلات ضعیف شده و انعطاف‌پذیری آنها کاهش می‌یابد. پزشکان فیزیوتراپی را به‌منظور بازسازی عضلات، بهبود ثبات در شانه، و جلوگیری از آسیب بیشتر توصیه می‌کنند.
پزشکان چهار تا شش هفته فیزیوتراپی را به‌عنوان بخشی از یک برنامه درمانی برای دررفتگی شانه توصیه می‌کنند؛ اما زمان بهبودی به سن فرد، سلامت کلی، سابقه آسیب قبلی شانه و شدت دررفتگی بستگی دارد.
یک فیزیوتراپیست تمرینات ساده طراحی‌شده برای کشش و تقویت عضلات اطراف شانه، ازجمله تمرینات بازو و قسمت فوقانی کمر را به شما آموزش میدهد. چنانچه این عضلات ضعیف باشند، مفصل در طول حرکت وزن بیشتری را تحمل خواهد کرد. افزایش قدرت عضلات موجب می‌شود که یک “بریس” داخلی برای مفصل شانه ایجاد شود۳٫
۵)تمرینات ورزشی شانه برای افزایش قدرت عضلات شانه ای
نکات مهم برای پیشگیری از آسیب های ورزشی: همیشه ۵-۱۰دقیقه قبل و بعد از ورزش،گرم کردن و سرد کردن مناسب را(انجام حرکات کششی مناسب) انجام دهید بطوری که ریتم ورزش را از آهسته شروع کرده و بتدریج سرعت بخشید.
*زمانی که بیمار هستید یا احساس خستگی شدید دارید ویا درصورت وجود تب یا عفونتهای ویرویس همراه با دردشدید عضلانی ورزش را متوقف کنید. و اگر ورزش را برای مدتی متوقف کردید،برای شروع مجدد از حرکات سبک و سطح پایین باز گیری کنید.
*برای جبران مایعات از دست رفته، معمولا نوشیدن آب خالی کافی ست ولی اگر خیلی شدید، طولانی مدت یا در محیط بسیار گرم تمرین میکینید،نوشیدنی هایی انتخاب کنید که علاوه بر مایعات،املاح ازدست رفته را هم جبران کند.
*از وسایل و کفش ورزشی متناسب و استاندارد استفاده کنید و هر۶ ماه کفش ورزشی را تعویض کنید زیرا در این مدت کفش خاصیت ضربه گیری را ازدست می دهد.در ورزش های قدرتی، فرم مناسب اجرای حرکات ضروری ست.درصورتی که حین ورزش دچار درد،احساس فشار در قفسه سینه، گردن، شانه، بازو،تنگی نفس نامتناسب باشدت ورزش، احساس سرگیجه یا ضعف، تپش غیرعادی قلب، عرق سرد،گرفتگی های عضلانی، احساس درد حاد درمفاصل،پاها، ساق پا، سریعا ورزش را متوقف کنید.ضرباهنگ ورزش خودتان را تنظیم کنید و حداقل یه روز درهفته به خود استراحت دهید و فعالیت ورزشی خود را درطول هفته توزیع کنید (حداقل ۳روز درهفته).
*ورزش سخت را تا ۲ساعت بعد از وعده غذایی سنگین انجام ندهید. درصورت دارا بودن فشار خون سیستولی بالاتر از۲۰۰ و دیاستولی ۱۰۰ یا ضربان قلب بیشتر از۱۲۰ ورزش نکنید. درصورتی که درحال استراحت، علامت جدیدی نظیر درد قفسه سینه، شکم یا مفصل، تنگی نفس یا تورم اندامها و یا مفاصل دارید که هنوز پزشک بررسی نکرده، ورزش نکنید.
نگارنده: عاطفه کردلو
