کافئین چه اثراتی بر بدن دارد؟

مقاومت بدن نسبت به کافئین به چه شکل است؟ 

کافئین از دو تا مکانیسم کلی باعث ایجاد اثرات خودش میشه:

۱٫ مهار کردن گیرنده های آدنوزین

۲٫ افزایش مولکولی پیام رسان در درون سلولی به اسم cAMP

آدنوزین در مغز باعث ایجاد حالت آرامش و در صورت تجمع باعث خواب آلودگی میشه. گیرنده های آدنوزین شامل A1 ، A2a ، A2b و A3 هستن و کافئین با اشغال این گیرنده ها باعث اثرات مختلف خودش مثل افزایش هورمون محرک نور اپی نفرین و افزایش گیرنده های دوپامین یا هورمون لذت و سَرخوشی میشه. این گیرنده ها در سراسر بدن وجود دارن مثلا مهار نوع A2a در مغز باعث ایجاد حالت هوشیاری و بیداری میشه و مهار نوع A1 در قلب باعث افزایش قدرت انقباضی و ضربان قلب میشه.

اثرات مثبت و منفی کافئین:

افزایش فشار خون
افزایش دفع ادرار
افزایش هوشیاری و جلوگیری از خواب آلودگی
افزایش آزاد شدن چربی ها و استفاده بیشتر بدن از چربی به عنوان سوخت سلول ها با افزایش cAMP درون سلولی
افزایش تولید نیرو در عضلات و تاخیر خستگی
افزایش قندخون و مقاوت به انسولین
در موارد شدید باعث لرزش دست، سر درد و حالت تهوع و اضطراب و ناراحتی گوارشی.

مقاومت به کافئین با مصرف مداوم اون اتفاق می اُفته. این حالت در بعضی افراد زودتر حتی پس از ۳ تا ۴ روز مصرف مداوم و در بعضی افراد با مصرف طولانی تر پیش میاد. مثلا افزایش فشار و قند خون و دفع ادرار با مصرف مداوم از بین میره و جلوگیری از خواب آلودگی هم به مرور زمان ضعیف تر میشه. علت اصلی مقاومت به کافئین افزایش گیرنده های آدنوزین توسط بدن و خنثی شدن بعضی از اثرات کافئین است.
البته بعضی موارد مثل اثرات چربی سوزی و افزایش عملکرد ورزشی همچنان با مصرف مداوم ادامه خواهد داشت. برای جلوگیری از ایجاد مقاومت یا باید از ان فقط در موارد لزوم و به صورت مقطعی استفاده بشه و یا در صورت مصرف مداوم برای مدتی مصرف اون قطع بشه. قطع مصرف ان در بعضی افراد باعث ایجاد علائم ناخوشایند تَرک کافئین میشه؛ که بعدها به آن خواهیم پرداخت.

نگارنده:معصومه حسینی