برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه کاری میتوانید انجام دهید ؟ سن و سیستم ایمنی چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
ایا مکمل های غذایی کمکی به تقویت سیستم ایمنی افراد مسن میکنند؟استرس چه تاثیری بر سیستم ایمنی بدن دارد؟
بخش اول مقاله تقویت سیستم ایمنی بدن
در کل سیستم ایمنی بدن شما در دفاع از شما در برابر میکروارگانیسم های بیماری زا کار قابل توجهی انجام می دهد اما گاهی اوقات با ضعف سیستم ایمنی باکتری یا ویروس با موفقیت حمله میکند و شما را بیمار میکند
برای تقویت سیستم ایمنی بدن چه کاری میتوانید انجام دهید ؟
محققان در حال بررسی اثرات رژیم غذایی ،ورزش ،سن ،فشار روانی و سایر عوامل در پاسخ ایمنی چه در حیوانات و چه در انسان هستند
راههای سالم برای تقویت سیستم ایمنی بدن
-اولین خط دفاع شما انتخاب یک سبک زندگی سالم است
پیروی از دستورالعمل های کلی سلامتی بهترین اقدامی است که میتوانید برای حفظ طبیعی و سالم نگه داشتن سیستم ایمنی برداشته شود هرقسمت از بدن از جمله سیستم ایمنی بدن شما در هنگام محافظت از حملات محیطی و تقویت شده توسط استراتژی های زندگی سالم مانند این موارد بهتر عمل میکند
– سیگار نکشید – یک رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزیجات میل کنید
– به طور منظم ورزش کنید – وزن سالم و ایده آل را حفظ کنید
– خواب کافی داشته باشید – برای جلوگیری از ابتلا به عفونت ،مانند شستشوی دستها و پختن گوشت به طور کامل اقدام نمایید
– سعی کنید استرس را به حداقل برسانید
بسیاری از محصولات موجود در فروشگاه ها و داروخانه ها ادعا میکنند ایمنی بدن را تقویت یا حمایت میکنند در حقیقت این موضوع از نظر علمی مفهوم کمی دارد
تلاش برای تقویت سلولهای سیستم ایمنی بدن شما بسیار پیچیده ست زیرا تعداد سلولهای مختلف در سیستم ایمنی بدن وجود دارد که به بسیاری از انواع مختلف باکتری ، ویروس پاسخ میدهند اما کدام سلول ها را باید تقویت کنید و به چه تعداد ؟
تاکنون دانشمندان به نتیجه ی واحدی نرسیدند آنچه مشخص است این است که بدن بطور مداوم سلولهای ایمنی تولید میکند مطمئنا” لنفوسیتهای بیشتری از آنچه که احتمالا میتواند استفاده کند تولید میشود سلولهای اضافی خود را از طریق یک روند طبیعی مرگ سلولی خارج میکنند برخی قبل از اینکه دفاعی انجام دهند و برخی پس از پیروزی در نبرد هیچکس نمیداند که سلولهای سیستم ایمنی بدن در چه سلولهایی یا بهترین ترکیب سلول برای عملکرد در حد مطلوب خود نیاز دارند
سیستم ایمنی و سن
با افزایش سن توانایی پاسخ ایمنی بدن ما کاهش می یابد که به نوبه ی خود به عفونت های بیشتر و سرطان بیشتر کمک میکند با افزایش امید به زندگی در کشورهای توسعه یافته شیوع شرایط وابسته به سن نیز مشاهده میشود
نتیجه گیری از بسیاری از تحقیقات این است که در مقایسه با افراد جوان افراد مسن به احتمال زیاد به بیماریهای عفونی مبتلا شده و از آن مهمتر احتمال بیشتری دارد که بیماری حاد شود
عفونت های تنفسی ،آنفولانزا و به خصوص ذات الریه پنومونی عامل اصلی مرگ و میر در افراد بالای ۶۵ سال در سراسر جهان است و هیچکس بطور دقیق نمیداند که چرا این اتفاق می افتد اما برخی از دانشمندان مشاهده نمودند که این افزایش نمودار بیماری با کاهش سلولهای T ارتباط دارد احتمالا ناشی از آتروفی شدن تیموس با افزایش سن و تولید کمتر سلولهای Tبرای مقابله با عفونت است. اینکه آیا این کاهش عملکرد تیموس افت سلولهای T را توضیح میدهد یا اینکه تغییرات دیگر نقش ایفا میکنند کاملا مشخص نیست برخی دیگر بر این باورند که آیا مغز استخوان در تولید سلولهای بنیادی که باعث ایجاد سلولهای ایمنی میشوند کارایی کمتری دارد یا خیر
کاهش پاسخ ایمنی به عفونت ها با واکنش افراد مسن به واکسن نشان داده شده است به عنوان مثال مطالعات واکسن آنفولانزا نشان داده که برای افراد بالای ۶۵ سال این واکسن در مقایسه با کودکان سالم (بالای ۲ سال) بسیار کم تاثیر است. اما علیرغم کاهش کارایی واکسیناسیون های آنفولانزا و پنومونی در مقایسه با عدم واکسیناسیون مرگ و میر در افراد مسن را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد
به نظر میرسد ارتباط بین تغذیه و ایمنی در افراد مسن وجود دارد
نوعی از سوء تغذیه که بطور شگفت آور حتی در کشورهای ثروتمند شایع است به عنوان “سوءتغذیه ریزمغذی ” شناخته میشود سوء تغذیه ریز مغذی که در آن فرد از نظر بعضی ویتامین های ضروری و مواد معدنی که از رژیم غذایی بدست می آیند دارای کمبود این مواد است میتواند در افراد مسن شایع باشد افراد مسن تمایل غذایی کمتری دارند و غالبا در رژیم های غذایی تنوع کمتری دارند
یک سوال مهم اینست که آیا مکمل های غذایی ممکن است به افراد مسن کمک کند سیستم ایمنی خود را ارتقا بخشند؟
افراد مسن باید این سوال را با پزشکی که در زمینه تغذیه سالمندان به خوبی آگاهی دارند مشورت نمایند زیرا در حالیکه ممکن است بعضی مکمل های غذایی برای افراد مسن مفید باشد حتی تغییرات کوچکی میتواند عواقب جدی در این گروه سنی داشته باشد
رژیم غذایی و سیستم ایمنی بدن مانند ارتش ایمنی مبارزه مینمایند و رزمندگان سیستم ایمنی سالم به تغذیه منظم و خواب نیاز دارند دانشمندان از مدتها پیش تشخیص داده اند که افرادی که در فقر زندگی میکنند بیشتر دچار سوء تغذیه شده و در معرض بیماریهای عفونی قرار دارند هنوز مطالعات نسبتا کمی در مورد تاثیرات تغذیه با سیستم ایمنی بدن انسان وجود دارد
پس چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟ اگر کمان میکنید رژیم غذایی شما تمام نیازهای مغذی بدنتان را تامین نمیکند شاید به عنوان مثال شما سبزیجات را دوست ندارید مصرف یک مکمل روزانه مولتی ویتامین و مواد معدنی ممکن است مزایای سلامتی دیگری را بهمراه داشته باشد
استرس و عملکرد سیستم ایمنی بدن
پزشکی مدرن به درک روابط نزدیک ذهن و بدن رسیده است طیف گسترده ای از بیماریها از جمله ناراحتی معده ، کهیر و حتی بیماریهای قلبی با اثرات استرس عاطفی مرتبط است علیرغم این چالش ها دانشمندان بطور فعال در حال مطالعه رابطه بین استرس و عملکرد سیستم ایمنی هستند از یک طرف تعریف استرس دشوار است آنچه ممکن است برای یک فرد وضعیت استرس زا باشد برای شخص دیگ نیست
هنگامی که افراد در معرض موقعیت هایی قرار میگیرند که آنها را استرس زا می دانند سنجش میزان استرس در آنها دشوار است و برای دانشمندان دشوار است که بدانند آیا برداشت ذهنی شخص از استرس صحیح است یا خیر . دانشمندان فقط میتوانند مواردی را که ممکن است نشان دهنده ی استرس باشد را اندازه گیری نمایند مانند تعداد ضربان قلب در دقیقه.
ورزش برای مصونیت خوب است یا بد؟ ورزش منظم یکی از ستون های زندگی سالم است ورزش باعث سلامت قلب و عروق شده فشار خون را کاهش داده و به کنترل وزن بدن کمک مینماید در برابر انواع بیماریها محافظت میکند
اما آیا به تقویت سیستم ایمنی به طور طبیعی و سالم نگه داشتن آن کمک میکند ؟
درست مانند یک رژیم غذایی سالم ورزش میتواند به سیستم ایمنی سالم کمک کند این امر ممکن است با ترویج گردش خون مناسب کمک میکند سلول ها و مواد سیستم ایمنی بدن آزادانه در بدن حرکت کرده و کار خود را به نحو احسن انجام دهد برخی دانشمندان در تلاشند تا گام بعدی را برای تعیین اینکه آیا ورزش به طور مستقیم بر حساسیت فرد به عفونت تاثیر میگذارد بردارند
به عنوان مثال برخی محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا مقادیر شدید ورزش فشرده باعث میشود ورزشکاران بیشتر بیمار شوند یا به نوعی عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل میکند برای انجام این تحقیقات معمولا از ورزشکاران میخواهند که به شدت ورزش کنند دانشمندان قبل و بعد ورزش خون و ادرار آنها را آزمایش میکنند تا هر گونه تغییر در اجرای سیستم ایمنی بدن را تشخیص دهند ایمونولوژیست ها هنوز نمیدانند این تغییرات از نظر پاسخ ایمنی انسان چگونه عمل میکنند
ورزش متوسط به سالم ماندن سیستم ایمنی بدن افراد کمک میکند؟ چطور ؟
منطقی است ورزش منظم و با شدت کم و با اعتدال را به عنوان یک پیکان سودمند زندگی سالم در نظر بگیرید یک وسیله بالقوه مهم برای بالا نگه داشتن سیستم ایمنی بدن در رویکردی دیگر محققان در مورد اینکه آیا عوامل سبک زندگی مانند ورزش به بهبود ایمنی کمک میکند از توالی ژنوم انسان استفاده میکنند .
منبع:Health.harvard
نویسنده :فاطمه باقری (کارشناس پزشکیار ورزشی )