سندروم قلب ورزشکار چیست؟ سندرم قلب، علامت سندرم قلب ورزشکار چیست؟

ورزش سنگین ، سندروم قلب ورزشکار

سندرم قلب ورزشکار

  ورزشکارانی که ۷ساعت یابیشتردرهفته تمرین های بسیارسنگین دارند ممکن است دچاراین سندرم قلب ورزشکار شوند و به عنوان یک بیماری خاموش است که معمولا علامتی ندارد.

ورزش و ذخیره قلبی:

 ذخیره قلبی عبارت است از نیروی مصرف نشده قلب در حال استراحت ، برای رساندن اکسیژن به بافتهای بدن. عملکردهای ذخیره قلبی شامل تغییرات در :

۱- تعداد ضربان قلب

۲- حجم انقباضی و انبساطی

۳- حجم ضربه ای

۴- جذب اکسیژن توسط بافتهای بدن می باشد.

   فرد بالغ جوان ورزشکار در خلال ورزش سنگین، برون ده قلب ممکن است از حالت عادی که ۶ لیتر در دقیقه است ، به ۲۵ لیتر در دقیقه یا بیشتر برسد، مصرف اکسیژن از ۲۵۰ میلی لیتر در دقیقه به ۱۵۰۰ میلی لیتر در دقیقه افزایش یابد، و ضربان قلب ممکن است از حالت عادی که ۷۲ تا در دقیقه است به ۱۸۰ تا در دقیقه افزایش یابد.

افزایش نیاز بدن به اکسیژن، به منظور برآورده کردن نیازهای سوخت و ساز در بین ورزش با افزایش چشمگیر برون ده قلب (حجم ضربه ای × تعداد ضربان قلب ) و یا جذب بیشتر اکسیژن توسط بافتها از مویرگها برآورده می شود.

عملکرد قلب در ورزشکاران :

   یک مجموعه ای از واکنش های فیزیولوژیک در افراد ورزشکار که به ورزشهای سخت و سنگین می پردازند ایجاد می شود. کاهش تعداد ضربان قلب یکی از مشخصات برجسته این افراد است و بزرگ شدن هر دو بطن قلب در عکس ساده قفسه سینه این افراد به وضوح دیده می شود. این بزرگی قلب که در یک فرد غیر ورزشکار ، غیر طبیعی در نظر گرفته می شود، در افراد ورزشکار نباید به اشتباه به عنوان یک بیماری قلب در نظر گرفته شود.

 قلب ورزشکار :

   بزرگی و گشادی قلب از مشخصات برجسته ورزشکاران سخت کوش است. بزرگی و گشادی قلب در ورزشکاران سخت کوش توانایی پمپ کردن قلب را بالا برده و رها شدن اکسیژن در بافتها را چه در هنگام استراحت و چه در هنگام فعالیت افزایش می دهد. که همه اینها بخاطر بالا رفتن حجم ضربه ای قلب می باشد. افزایش در زمان پر شدن یعنی هنگام انبساط قلب ایجاد می شود. کل مقدار هموگلوبین و حجم خون ورزشکاران سخت کوش هم افزایش می یابد که باعث می شود انتقال اکسیژن به بافتها ساده تر انجام گیرد. تعداد ضربان قلب چه درحال استراحت و چه در ورزشهای سبک در ورزشکاران سخت کوش به طور واضحی کم است.

   اگر چه افزایش حجم بطنی باعث افزایش کار ضربه ای بطن چپ می شود، اما کم بودن تعداد ضربان قلب باعث به هدر نرفتن اکسیژن شده ومصرف اکسیژن توسط عضله قلب کاهش می یابد واین امر کاملا به نفع قلب می باشد. اگر ورزش سخت در زندگی فرد ادامه پیدا نکند، بزرگی قلب و کم بودن ضربان قلب که از مشخصات این افراد است بتدریج از بین می رود. یک فرد غیر ورزشکار برون ده قلب خود را در موقع فعالیت در درجه اول با افزایش تعداد ضربان قلب بالا می برد، اما فرد ورزشکارسخت کوش این عمل را با بالا بردن حجم ضربه ای انجام می دهد. فشارهای داخل قلبی را اگر در افراد ورزشکار سخت کوش اندازه گیری کنیم طبیعی است. همچنین فشار داخل حفره های قلب و ریه و عروق محیطی بطور طبیعی به فعالیت پاسخ می دهند.

   فشار خون در افراد ورزشکار با افراد عادی فرق چندانی ندارد. صدای سوم قلب در ورزشکاران شایع است. یک صدای اضافی در لبه چپ جناق سینه و صدای چهارم قلب هم ممکن است شنیده شود. در عکس ساده قفسه سینه قلب بزرگ است. در اکو کاردیو گرافی ابعاد حفره بطن چپ و ضخامت دیواره آن افزایش نشان می دهد. شواهدی وجود ندارد که نشان دهد فعالیت فیزیکی بسیار شدید در یک فرد با قلب سالم تاثیر سوء داشته باشد، اما مرگ ناگهانی چه در موقع استراحت و چه در موقع فعالیت گاه گاهی در یک ورزشکار به ظاهر سالم و جوان اتفاق افتاده که حتما بخاطر بی نظمی قلبی است. این مرگ ناگهانی در ورزشکاران اکثرا علتهای دیگری دارد. مثلا ممکن است بخاطر تصلب شرائین نهفته، بیماریهای التهابی قلب یا ناراحتی های نهفته مادرزادی قلب باشد. مرگ ناگهانی در یک ورزشکار با قلب سالم بعید بنظر می رسد. 

ورزش های گوناگون تغییرات ساختاری مختلفی بر قلب می گذارند :

سندروم قلب ورزشکار که ممکن است در اکثر ورزشکاران رخ دهد ولی در هر نوع از ورزش ها تغییرات ساختاری متفاوتی در قلب ایجاد می شود به طور مثال در مطالعه و تحقیقاتی که در دانشگاه هاروارد انجام شده است در دونوع ورزش استقامتی و قدرتی ،هردو با بزرگ شدن قلب همراهند ولی قلب ورزشکاران استقامتی در هر دو بطن گشاد می شود ولی در ورزشکاران قدرتی بطن چپ ضخیم می شود اما گشاد نمی شود.

   قلب یک تلمبه عضلانی است که در سینه قرار دارد و بطور مداوم در حال کار کردن و تلمبه زدن است. قلب بطور شبانه روزی خون را به سرتاسر بدن تلمبه می‌کند. در حدود ۱۰۰۰۰۰ بار در روز قلب ضربان می‌زند. برای اینکه قلب بتواند این کار سنگین را انجام دهد نیاز دارد که توسط شریانهای کرونری ، به عضله خودش هم خونرسانی مناسبی صورت پذیرد.

   این عضو مخروطی شکل بصورت کیسه‌ای عضلانی تقریبا در وسط فضای قفسه سینه (کمی متمایل به جلو و طرف چپ) ابتدا در دل اسفنج متراکم و وسیعی مملو از هوا یعنی ریه‌ها پنهان شده و سپس توسط یک قفس استخوانی بسیار سخت اما قابل انعطاف مورد محافظت قرار گرفته است. ابعاد قلب در یک فرد بزرگسال حدود ۶x۹x۱۲ سانتیمتر و وزن آن در آقایان حدود ۳۰۰ و در خانمها حدود ۲۵۰ گرم (یعنی حدود ۰.۴ درصد وزن کل بدن) می‌باشد.

   قلب توسط یک دیواره عضلانی عمودی به دو نیمه راست و چپ تقسیم می‌شود. نیمه راست مربوط به خون سیاهرگی و نیمه چپ مربوط به خون سرخرگی است. هر یک از دو نیمه راست و چپ نیز مجددا بوسیله یک تیغه عضلانی افقی نازکتر به دو حفره فرعی تقسیم می‌شوند. حفره های بالایی که کوچکتر و نازکتر هستند بنام دهلیز موسوم بوده و دریافت کننده خون می‌باشند. حفره‌های پایینی که بزرگتر و ضخیم‌ترند بطن های قلبی هستند و خون دریافتی را به سایر اعضاء بدن پمپ می‌کنند.

سندروم قلب ورزشکار چیست؟؟

  فعالیت‌های ورزشی سنگین و مداوم می‌توانند سبب افزایش فشار و حجم خون وارد شده به بطن‌ها و در نتیجه افزایش میزان بارگذاری ناشی از فشارخون به قلب انسان شوند. افزایش فشار و حجم خون بطن‌ها می‌تواند منجر به افزایش ضخامت دیواره و حجم آن‌ها‌ شود.

   افزایش ضخامت قلب که در پاسخ به افزایش فشار وارد بر دیواره به وجود آمده بود، به دلیل بیشتر بودن فشار داخل بطن چپ از این بطن آغاز شد و ثانیا، این افزایش ضخامت در ابتدا از نواحی پایین بطن چپ و غیر مجاور با بطن راست شروع و سبب جلوگیری از افزایش تنش وارده به آن قسمت گردید. در واقع در نواحی از جداره قلب که ضخیم شدگی بیشتر بود، در مقایسه با نواحی با ضخیم شدگی کمتر، تنش کمتری ایجاد شد. با گذشت زمان و افزایش سیکل‌های بارگذاری با فشار بالا ضخامت دیواره رفته رفته افزایش یافت تا ضریب رشد با مقدار بیشینه آن برابر شود.

*نکته : این سندرم خطر زیادی برای وزرشکاران ندارد و باعث مرگ ناگهانی ورزشکاران نمی تواند باشد و اگر ورزشکار تمرینات خود را سبک کند یا ورزش را ترک کند قلب کوچکتر می شود زیرا نیاز به خون و اکسیژن بیشتری ندارد.

به یاد داشته باشید!!!

بعضی از تغییرات این سندرم مانند تغییراتی است که در قلب افراد مبتلا به فشارخون بالا یا با سایر بیماری های قلبی اتفاق می افتد و باید بتوان این سندرم را از بیماری های قلبی دیگر بادقت تشخیص داد.

 نویسنده: عاطفه کردلو

منابع: 

کتاب فرهنگ پزشکی دورلند

سید

علم ورزش