تمامی مربی ها و ورزشکاران باید با سیستم های انرژی در ورزش آشنا باشند، شما حتما باید بدانید که رشته ورزشی که در آن در حال فعالیت هستید در کدام سیستم انرژی قرار می گیرد:
سیستم های انرژی به صورت کلی به دو گروه هوازی و بی هوازی تقسیم می شوند که همه ی ما این دو اسم را شنده ایم اما این دو اسم دقیقا به چه معنایی هستند و اصلا سیستم های انرژی یعنی چه؟
سیستم انرژی در ورزش یعی چه؟
منبع واقعی انرژی که توسط ماهیچه ها برای انقباضات عضلانی بکارگرفته می شود یک ماده شیمیایی به نامATP می باشد (آدنوزین تری فسفات) یک ترکیب شیمیایی بسیار پیچیده است که از یک ملکول آدنوزین (یک ترکیب قند دار است) و سه گروه فسفات تشکیل شده است. نقش انرژی زایی این ترکیب به پیوندهای گروه فسفات با ملکول آدنوزین مربوطاست. به این معنی که باشکستن هریک از این پیوندها که به پیوندهای پرانرژی موسومند و آزاد شدن یک گروه فسفات مقدار زیادی انرژی آزاد می شود.به نحوی که از کل ملکول چیزی حدود ۸۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ کالری انرژی بدست می آید.
ATP به دو صورت هوازی و غیر هوازی تولید می شود. یعنی در حضور اکسیژن یا بدون نیاز به اکسیژن.
سیستم هوازی:
بدن در یک حالت پایدار مشغول به فعالیت است و منابع مصرفی در این سیستم گلیکوژن موجود در ماهیچه ها ،کبد و گلوکز خون است.
پس از مدت حدود ۲۰ دقیقه از انرژی حاصل از شکست چربی ها استفاده می شود.
ورزش هایی مثل:
_دوی ماراتن و کوهنوردی
_دوهای بیش از ۵۰۰ متر
_سیستم فسفات(غیرهوازی-لاکتیک)
در این سیستم ضربان قلب بالا تر از آستانه هوازی نمی رود اما مدت زمان پایین است و انرژِی مصرفی حاصل از سوخت کراتین فسفات است.
در این سیستم معمولا ضربان قلب در حالت پایدار است و یک دفعه یک فعالیت ناگهانی اتفاق می افتد.
مدت زمان فعالیت بین ۳ تا ۲۰ ثانیه به صورت سرعتی است.
ورزش هایی مثل:
*انوای پرتاپ ها(پرتاپ نیزه،پرتاب دیسک و یا وزنه)
*ضربات والیبال(اسپک ها،دفاع های لحظه ای)
_سیستم فسفات
که در این سیستم به علت بالا بودن فشار فعالیت و کمبود اکسیژن دریافتی حاصل مصرفATP ،اسید لاکتیک است که موجب خستگی زودرس می شود، بدن در ابتدا از گلیکوژن عضلات و بعد کبد استفاده می کند.
مدت زمان فعالیت بین بیش از ۳۰ ثانیه بین ۲ تا ۳ دقیقه است.
ورزش هایی مثل:
*دوی ۳۰۰ تا ۸۰۰ متر
*کشتی و جودو
نکته: دوستان من این را در نظر بگیرید که یک رشته ورزشی نسبت به شرایط و مدت زمان مسابقه می تواند تلفیقی از دو یا ۳ گروه سیستم انرژِ باشد.
مثل فوتبال و بسکتبال که هم سیستم هوازی درگیر است و هم سیستم لاکتیک بی هوازی.
